12 Ocak 2024, Cuma

Oksijen Gazetesi'nde bu hafta.

Merhaba. 

Bugün Oksijen’in 157’nci sayısıyla bayilerdeyiz. 

Oksijen Gazetesi ve O2’nin yanında bu kez kelimenin gerçek anlamıyla dünyayı ayağınıza getiriyoruz. The Economist’in 90 ülkede 17 dilde yayımlanan, iş dünyası, siyasetçiler, sivil toplum kuruluşları ve bilim insanları tarafından yeni yıla dair beklentiler konusunda bir referans olarak kabul edilen The World Ahead’in Türkçe edisyonunu, Oksijen’in 3’üncü yıl armağanı olarak okurlarımıza hediye ediyoruz. 

Burada paylaştığım haber, yazı, dosya ve önerileri gazetemizde ve gazeteoksijen.com’da okuyabilirsiniz. Gazeteoksijen.com sadece Oksijen abonelerine açık ve bir yıllık üyeliği şu anda 490 lira . Bu meblağ, bir yıllık basılı gazete ücretimiz olan 2080 liranın, 4’te 1’inden daha düşük bir tutar. Bir başka deyişle, bugün hediye ettiğimiz The World Ahead’in 15 euro olan Avrupa fiyatına denk. Dikkatinize sunarım.

Hafta sonumuz da soğuk havanın etkisi altında geçecek. Artık kış geldi. Evde oturmak hiç olmadığı kadar iyi bir seçenek. Bu sürede gazetemiz de size iyi bir eşlikçi olabilir. 

Oksijen’e nice yıllar dileyerek, bu hafta size sunduğumuz haber, dosya, tavsiye ve köşe yazılarının bir kısmına göz atalım. Yarın köşe yazarlarımız, pazar günü de O2 özel bültenimizle buluşacağız. 

İyi okumalar. 

 

Gündem
Beyaz yakalının kararan dünyası
Ülkemizde her iki beyaz yakalıdan biri gelirinden memnun değil. Yüzde 63’üyse alım gücünün düştüğünü söylüyor. Yüzde 71, “Ev alamam” diyor. IPSOS’un araştırmasından çıkan çarpıcı verileri Mine Şenocaklı sahaya inerek doğruluyor. Beyaz yakalılarda mavi yakalı işlerle maaş farkının kapanması umutsuzluk yaratmış. Ev, araba hayali kurma yok denecek kadar az. Şenocaklı’ya görüş veren bir gencin sözlerine kulak verelim: “Bir hayvan gibi yaşıyorum. Sadece beslenebiliyorum.” 

Türk kaçak göçmenler için ‘rota yeniden oluşturuldu’: Dunkirk üzeri İngiltere
İngiltere’ye kaçak yollarla giden Türk göçmenlerin sayısı bir yılda 2.5 kat arttı. İstanbul’dan çıkan bir kişi 6 durak geçiyor ve 7’nci adımında İngiltere’ye ulaşıyor. Peki bu rotada neler yaşanıyor, ne kadar para harcanıyor? Baran Can Sayın’ın detaylı haberinde okuyacaksınız. Bir not: 2023’te İngiltere’ye giden kaçak göçmenler arasında sayı olarak birinci sırada Afganistan var. Onu İran takip ediyor. Türkiye olarak üçüncüyüz. 

Muhalefetin en kritik seçimi
2024 konusunda görüşünü merakla beklediğimiz Bekir Ağırdır 31 Mart seçimini değerlendiriyor. “Muhalefetin en kritik seçimi” diyen Ağırdır, bu seçimin muhalefet partilerinin ülkenin geleceğinde var olup olmayacağının göstergesi olabileceğini belirtip uyarıyor: “Bu dağınık ortamda muhalefet bunun farkında mı, emin değilim.” 

İstanbul ve Ankara’da büyük soru işaretleri
Seçimden devam edelim. Gökçer Tahincioğlu, İstanbul ve Ankara için ortada dolaşan soru işaretlerini yazıyor. İstanbul’da mevcut başkan Ekrem İmamoğlu’nun karşısına çıkan Murat Kurum’un teşkilat geçmişinin olmaması AK Parti’de şüphe yaratıyormuş. Ankara için ismi mevcut başkan Mansur Yavaş'ın karşısına çıkması neredeyse kesinleşen Turgut Altınok’un da yine parti teşkilatıyla yakın olan eski başkan Melih Gökçek’le arasının bozuk olması ikinci bir dezavantaj olarak görülüyor. CHP’deki tartışmaların odağında büyük ilçeler var. 

Olgun demokrasiler bile ‘Bir ülke nasıl kaybedilir’ dersini izliyor
Dünyadaki seçim yılına Ece Temelkuran rehberliğinde bakıyoruz. Bir ülkenin nasıl kaybedileceğine dair 7 adımı sıralayan Temelkuran, olgun demokrasilerin bile bu çarpıcı dersi izlediğini aktararak kritik bir veri paylaşıyor. Aşırı sağın TikTok’taki politik pazar payı yüzde 70. Diğer partilerin TikTok’ta hesap açıp bu pazara ulaşması için yılda 7 milyon euro harcaması gerekiyormuş. 

Asıl tehlike harıl harıl çalışıyor
Sandıktaki en büyük tehlike artık yapay zekâ. Yaptıklarıyla hayatımızı kolaylaştıracağı ortada fakat kötü amaçlar uğruna kullanıldığında da alt edilmesi çok zor. Foreign Policy, yapay zekânın seçimleri kâbusa çevirebileceğini yazarken iki durumun altını çiziyor: Birincisi artık öğrendiğimiz üzere deepfake videolara inananların çıkması. İkincisi de deepfake sayesinde, aslında gerçek olan videoların sahte olduğuna dair yürütülecek kampanyalara inanacakların çıkması. Çok büyük ikilemler bizi bekliyor. 

The World Ahead 2024
The Economist’in bu yıl 58’incisini yayımladığı referans kaynağı The World Ahead’in lisanslı Türkçe edisyonunda ufuk açıcı yazılar ve analizler sizi bekliyor. Bu yayın öncelikli olarak dünyayı etkileyen şu 10 konuyu merkeze alıyor. 
  • Seçim rüzgarı
  • Amerika’nın küresel tercihi
  • Avrupa’nın harekete geçmesi
  • Orta Doğu kargaşası
  • Çok kutuplu düzensizlik
  • İkinci Soğuk Savaş
  • Yeni enerji haritası
  • Ekonomide belirsizlik
  • Ciddileşen yapay zekâ   
  • Dünya birleşir mi?
2024’teki büyük olaylara ilişkin önceki yıllarda başarısı kanıtlanmış jürinin tahminleri, Oksijen’in birbirinden değerli konuk yazarlarının katkıları, etkileyici ve tüm resmi net şekilde gözler önüne seren grafiklerle anlatılan trendler, The World Ahead’in gözden kaçmayacak bölümleri arasında. 

118 sayfalık bu yayının sayılarla dünya bölümü de öğreticiliğinin yanında az kelimeyle çok şey anlatma konusunda bir ders niteliğinde. 


Ufuk açıcı yayını gazetenizle beraber bayinizden almayı unutmayın. Elinizden bırakamayacağınıza eminim. 

Haftanın verisi: 20 kilogram
Bu sayıya iyi bakın. Hayat boyu yaklaşık olarak bu kadar plastik yiyormuşuz. Bunu Uğur Koçbaş imzalı, bu haftanın canımızı sıkan haberinden öğreniyoruz. Yukarıdaki fotoğrafta sunduğumuz masa, esasında farkında olmadan yemek yediğimiz masayı temsil ediyor. Açalım biraz: ABD’de yapılan araştırmada marketlerde satılan ürünler incelenmiş, 85 ürün teste sokulmuş, 84’ünde mikroplastik bulunmuş. Pet şişedeki 1 litre suda 240 bin plastik parçası varmış. 

Peki kendimizi, çocuklarımızı bundan nasıl koruyacağız? Koçbaş’ın haberinde bu konudaki tavsiyeler de var. İşe mutfağınızda ahşap kesme tahtası kullanarak başlayabilirsiniz. 

Sağlık
Herkes hasta, ne yapacağız? 
Bu bülteni yazarken ben de baş ağrısı çekiyorum, sanırım hasta oluyorum. Bu durum sadece Türkiye’yle sınırlı değil. Dünyada son bir ayda RSV, domuz gribi ve Covid vakalarında çılgın bir artış var. ABD’de günlük vaka sayısı 2 milyona ulaşmış. İstanbul’da yoğun bakımlar doldu. Esen Dolma’nın haberinden öğrendiğimiz detay: “Yoğun bakım yatağı için her gün 100’e yakın telefon geliyor.” Bunu diyen Türk Yoğun Bakım Derneği Federasyonu Başkanı Prof. Dr. Tuğhan Utku. Pandemi alışkanlıklarımızı sürdürmek faydalı olacak gibi: Kalabalıkta maskeli hayat ve bünyeyi kuvvetlendirmek. Neyse, reçete işine ben girmeyeyim. Uzmanlarımız konuşsun. 

Yataktan kalkmak istemiyor musunuz? 
Soruyu okuyanların yanıtını, daha size soruyu sormadan biliyorum. Dr. Ayşegül Çoruhlu’nun gündeminde bu konu var. Gün ışığından yararlanamıyor oluşumuz bu durumda önemli bir etken. Dr. Çoruhlu neler yapabileceğimizi anlatıyor. 

Dr. Mark Hyman cevaplıyor:
Hangi proteini ne kadar, ne zaman, nasıl tüketelim? 
Vücudumuzun sürekli çok yüksek miktarda proteine ihtiyacı var. Kiloya bağlı olarak öğün başına 30-40 gram ya da güne 180 grama kadar protein almamız gerekiyor. Ama kritik bir detay var: Protein ve yağ yemeden önce karbonhidrat tüketmememiz gerekiyor. Detaylar haberimizde. Haberimizin için de bir de nefis 5 malzemeli cheesecake tarifi var. Hazırlaması 15 dakika, pişirmesi 30 dakika. 

Bu adam bağımlılılıkları bırakma bağımlısı
Bence bu okuyacağınız, son dönemin en ilginç haberlerinden biri. ABD’li gazeteci yazar Rich Juzwiak, sigara, alkol, kola ve kafeini bırakmış. Daha sonra bırakacak bir alışkanlığı kalmayınca yenilerini bulup bırakarak 30 yıllık kariyer yapmış. Onun tecrübelerini okuyoruz. 

Dünya
Kim bu Fransa’nın en genç başbakanı Gabriel Attal?
Fransa tarihinin en genç lideri Emmanuel Macron, ülke tarihinin en genç başbakanı olarak 34 yaşındaki Eğitim Bakanı Gabriel Attal’ı atadı. “Cinsel yönelimim yüzünden zorbalığa uğradım” diyen Attal’in yıldızı pandemide parlamıştı. Yeni başbakanın 2027’de Macron’un yerini alabileceği konuşuluyor. 

2024 otobanında 42 model Biden
Fransa’da nasıl gençlik iktidardaysa ABD’de bunun tam tersi yaşanıyor. 81 yaşındaki mevcut ABD Başkanı Joe Biden, yeniden aday. Partisi felakete doğru ilerliyor ve Biden’ın başkanlık seçiminden çekilmesi için artık çok geç. Peki olursa, ikinci dönem nasıl olacak? Analizi gazetemizde okuyabilirsiniz. 

The Economist soruyor: Avrupa’nın önderi kim? 
Almanya’nın mevcut başbakanı, selefi Angela Merkel gibi kıta liderliğine soyunmadı. Fransa, İngiltere’nin yarattığı boşluğu kısmen doldursa da kendine ortak bulamıyor. Eskiden her sözü geçen bu iki ülke artık eskisi gibi değil. 
Çarpıcı tanıklık: Gazze’de üç gün
The New York Times muhabirleri, işgalci İsrail askerleriyle beraber üç gün boyunca Gazze’yi dolaştı. Patrick Kingsley’nin kaleminden okuyoruz. 

Yerle bir olan kentler ve ruhlar nasıl yeniden ayağa kalkabilir? 
Bu savaşın yıkıcı etkileriniyse, Afşin Yurdakul Nobel Barış Ödülü’ne 5 kez aday gösterilmiş olan Prof. Dr. Vamık Volkan’la konuşuyor. Prof. Volkan, “Diplomasi eksik değil, fakat salt diplomasi yetmiyor. Yeni şeyler ortaya çıkarmamız lazım. Mesela bu savaş bittikten sonra, Araplarla Yahudileri bir araya getirecek süreçler lazım. O da çok zor” diyor. 

İKİBİNYİRMİDÖRT
İlk ağızdan öğrenelim:
Havalimanları neden bu kadar pahalı?
Elif Ergu’nun ekonomide beklentiler, riskler ve fırsatları konuştuğu söyleşi dizisinde bu hafta konuğu TAV Havalimanları Holding ve TAV İnşaat Kurucu Ortağı Sani Şener. Doğrudan yabancı yatırım için “Türkiye Batı’dan uzaklaşıyor algısını tersine çevirmeliyiz” diyen Şener, havalimanlarının neden bu kadar pahalı olduğunu da anlatıyor. 

Ekonomi
Lüks çantaların foyasını ortaya çıkaran Türk fenomen
Tanner Leatherstein adlı hesabıyla yüzbinlerce izlenen videolar yayınlayan Volkan Yılmaz, ABD’de lüks markaların ürünlerinin kalitesini inceliyor. 3 bin dolarlık çantaları bile parçalayan Yılmaz, bu işte çekirdekten yetişmiş. Hayat hikâyesini gazetemizde okuyabilirsiniz.  

Rolls-Royce’u uçuran Türk
Tufan Erbilgiç, CEO olduğu Rolls-Royce’un hisselerini bir yılda yüzde 220 artırdı. Avrupa çapında endeksin tepesine kurulan İngiliz devi, Ozempic’in üreticisi Danimarkalı Novo Nordisk’i bile geride bıraktı. 

Gereken yapılırsa takdir gelir
Ekonomide işlerin iyi gitmesini hepimiz çok istiyoruz. Buna yönelik adımların atıldığını söylüyor uzmanlar. Haluk Bürümcekçi, CDS primleri ve rating arasındaki bağlantıya bakıyor. “Tavuk yumurta” döngüsüne benzer bir ilişkisi olan bu iki değer için Bürümcekçi, önce CDS diyor. 

The Economist-Daron Acemoğlu polemiği
The Economist, gelir eşitsizliği artmıyor olabilir iddiasıyla MİT’den iktisatçı hocamız Daron Acemoğlu’nu kızdırdı. Acemoğlu, “Piyasa ekonomisi kendi teşvik ettiği küreselleşme ve teknolojiyle birlikte iyi çalışmıyor ve büyük bir eşitsizlik yaratıyor” diyor. İki tarafın argümanlarını dikkatinize sunuyoruz. 

Boeing’in yeni sınavı: Tıpa arızası ne kadar büyük hasar bırakabilir? 
Boeing’in 737 Max 9 modeli havada bir parçasının kopmasıyla tüm dünyada endişe yarattı. Bu model uçaklar, uçuşlardan çekildi. Boeing piyasa değerinden 12 milyar dolar kaybetti. Financial Times’tan Sylvia Pfeifer’ın analizi Boeing’e havada ne olduğunu ve bu durumun şirkete neler yaşatacağını anlatıyor. 

Netflix’in rakipleri 5 milyar dolar zararda
Financial Times’tan önemli bir sektörel bakış. Geleneksel eğlence şirketleri, Netflix’le rekabet için online platform işine girdiler ve deyim yerindeyse bozguna uğradılar. Toplam zararları 5 milyar dolar. Peki nasıl kurtulacaklar? Öneriyi haberde okuyabilirsiniz. 

Hafif ticari araçlar ne etti bize? 
Otomotivde rekorlar kırılan bir yılı geride bıraksak da hafif ticari araçların hem payı hem de yerli oranı gerilemiş. Emre Özpeynirci, veriler ışığında bunun sebeplerini anlatıyor.  

Beylerbeyi ve Kuzguncuk için hâlâ turistiz
Tebernüş Kireçci İstanbul’daki konut piyasasında bu hafta şehrin hafta sonu nüfus yoğunluğu yaşayan Beylerbeyi ve Kuzguncuk semtlerine uzanıyor. Tahmin edersiniz ki burada da piyasa durgun. İlginç bir detay: Kuzguncuk’ta yüksek fiyatlara değinen emlakçı Ümit Şengür, “Bu fiyatlarla 6 bin 800 kişinin incelediği bir ilanı 2 ay içinde arayan kişi sayısı sadece 3” diyor. Bu satırları okuyan çoooook zengin biriyseniz size uygun bir ilan da var haberde: Beylerbeyi’nde 2 bin 400 metrekare arsada, 2 bin metrekare kapalı alana sahip, geniş rıhtımlı, açık ve kapalı 2 havuzu, 4 salonu 14 odası olan 3 katlı yalının satış fiyatı 1 milyar 750 milyon liraymış. 

Bilim Teknoloji
Türk astronot uzaya gezmek için gitmiyor
Astronotumuz Alper Gezeravcı, Uluslararası Uzay İstasyonu’nda 14 gün kalacak. 18 Ocak’ta başlayacak yolculukta Gezeravcı 13 önemli deney gerçekleştirecek. Çağrı Mert Bakırcı bu deneylerin önemini anlatıyor. 

CES 2024’ten taze teknolojiler
M. Serdar Kuzuloğlu, TOGG’un yeni modelinin de duyurulduğu teknoloji fuarı Las Vegas’taki CES 2024’teki yeni teknolojileri bizim için değerlendirdi. Dikkat çeken gelişmeleri sıralayan Kuzuloğlu’nun seçkisinde 4 ölçümle evde kendi kendimize sağlık taraması yapmamızı sağlayan BeamO benim dikkatimi çekti. Size göre de teknoloji illa vardır. 

Dijital reklamcılıkta kural değişiyor 
Google kişisel verilerin güvenliğine yönelik zoraki adımını attı ve üçüncü taraf çerezlerin kullanımını kısıtlayarak hedefli reklamcılığın kurallarını yeniden yazmaya başladı. Bu değişim bizim için tüm internet deneyimimizi etkileyecek. Fakat kötü haber şu: Reklamverenler alternatif yöntemlerini şimdiden hazırlamış. Bu konuda kapsamlı haberimiz sizi bekliyor. 

Spor
Arda Güler’in geciken ilk adımı
Fenerbahçe’den Real Madrid’e transfer olan Arda Güler, sakatlıklar yüzünden geciken ilk adımını transferinden 184 gün sonra atabildi. Mario Cortegana, Arda’nın Real Madrid’e geliş öyküsünü yazıyor. İspanyol devi, transfer kararını Arda’yı Fenerbahçe formasıyla Sevilla’ya karşı izleyince vermiş. 

Kaiser’e veda: 60 milyonda bir görülen elmas
Alman futbol efsanesi Franz Beckenbauer, bu hafta yaşamını yitirdi. Futbolda alınacak tüm başarıların altında imzası olan yıldız için iki büyük yazarın The Athletic’te kaleme aldığı yazıları yayımlıyoruz. Raphael Honigstein’ın detaylı portresinin yanı sıra Rory Smith ve Andrew Das ortak yazısı da spor sayfamızda sizi bekliyor. 

O2
“İyi komedi oynayan her rolü oynayabilir” 
Demet Akbağ, 40 yıldır sanatıyla bizi güldürüyor. 4 yıllık aranın ardından Sandık Kokusu dizisiyle ekranlara dönen oyuncuyla Binnaz Saktanber konuştu. Akbağ, Bir Demet Tiyatro gibi 45 dakikalık bir komedi yazılsa koşa koşa gideceğini söylerken oyunculukta dram-komedi ayrımına inanmıyor: “İyi komedi oynayan her rolü oynayabilir” diyor. 

Gastronomi trendleri ne olacak? 
Masamızdaki plastik tehlikesine dikkat çektiğimiz gazetemizde bir de 2024’ün gastronomi trendlerine bakıyoruz. İpek İzci kapsamlı soruşturmasında şef ve uzmanlara trendleri sordu. Sürdürülebilirlik, yerel ürün ve coğrafi işaretler masamızın baş köşesinde olacakmış. 

“Gittikçe daha fazla eksilerek yaşıyoruz”
Aynı mesleği yaptığım için gururlandığım, ne mutlu ki Radikal gazetesinde aynı mesaiyi paylaştığım gazeteci Pınar Öğünç ilk romanı “Şu anda burada mıyız?”la okuyucu karşısında. Öğünç, Melis Çalapkulu’yla sohbetlerinde yine bize üzerine düşünecek notlar bırakıyor. Mesela: “Umut bardağın dolu tarafına bakmaktan değil de bardağı anlamaktan doğabilir belki de.” 

Aşk her şeyi affetmiyor 
Sinema eleştirmenimiz Burak Göral, Narsistle Aşk filmine dair kritiğinde yapım için “Günümüzde benzerlerine sıkça rastladığımız ilişkiler üzerine düşünüyor, düşündürüyor ve baştan sona sıkılmadan izleniyor” diyor. 

Doğu Demirkol bu kez ‘Çakma’ bir yaşam koçu 
Doğu Demirkol’un tartışma yaratan Yaşam Koçu filmi bugün vizyona gidiyor. Melis Çalapkulu, galadan bildiriyor: “Doğu tarzı espriler için bile izlenir.” 

Dijital platformların en yenileri 
Netflix’te Top10 listesinde yer alan 3 yapımla beraber haftanın önerileri ve en yenilerini de O2’de bulacaksınız. Çağatay Ulusoy’un başrolünde yer aldığı, tartışma yaratması beklenen Kübra dizisini de bu arada bir kenara not edin. 18 Ocak’ta yayına girecek dizinin detaylarına şaşıracaksınız.

Okuduğunuz için teşekkür ederiz!
Eğer beğendiyseniz bültenimizi lütfen paylaşınız. 

 Bu bülten size Gazete Oksijen bülten üyeliğiniz ve buradaki "eposta gönder" izniniz kapsamında iletilmiştir. Geri bildirimleriniz bizim için değerli. Bültenlerle ilgili geri bildirimlerinizi bulten@gazeteoksijen.com adresinden bizimle paylaşabilirsiniz.

  © Haftalık Yayıncılık A.Ş. 2023 Tüm hakları saklıdır. Karanfil Sokak No: 21, Levent - Istanbul

Gazete Oksijen. Türkiye’nin Tek Haftalık Gazetesi.