24 Ocak 2024, Çarşamba

Oksijen'den dünün özeti, bugünün gündemi.

Günaydın. 

Bugün ülkemizin doğu kesimleri çok bulutlu, Doğu Karadeniz kıyı illeri, Doğu Anadolu'nun doğusu ve Güneydoğu Anadolu ile Hatay çevreleri yağışlı, diğer yerler parçalı ve az bulutlu. Şırnak ve Siirt'in doğusu, Van'ın güneyi, Hakkari ve Bitlis çevrelerinde yoğun kar bekleniyor.   Yarının uyarısını da bugünden yapalım: Karadeniz'den gelecek yeni bir soğuk ve yağışlı hava sisteminin etkisi altına girecekmişiz.

İsveç'in NATO üyeliği gece TBMM'de kabul edildi. SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin zam oranı da yüzde 49,25'e çıktı. Ayrıca merakla beklenen Oscar Adayları açıklandı. 

Vakit kaybetmeden gündemimize geçelim. 

İyi okumalar.

2022'de başladı, dün gece tamamlandı: TBMM, İsveç'in NATO üyeliğini onayladı
Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından gündeme gelen NATO'nun genişlemesi çalışmalarında Finlandiya'nın ardından İsveç de NATO üyesi olmaya yaklaştı. Türkiye, söz konusu iki ülke için verdiği veto kararını, pazarlık masasında sunduğu isteklerin yerine getirileceğine dair sözler sonrası önce Finlandiya için sonra da İsveç için kaldırdı. İsveç'in NATO üyeliğine ilişkin kanun teklifi TBMM Genel Kurulu'nda oylamaya katılan 346 milletvekilinden 287'sinin oyuyla kabul edildi. AK Parti, MHP, CHP ve DEVA evet oyu verirken, İYİ Parti, Saadet, Yeniden Refah, Hüda-Par, TİP, Demokrat Parti ve DSP hayır dedi. DEM Parti'nin çoğu oylamaya katılmadı, katılanlar ret oyu verdi. 

İsveç'in üyeliği tamamlanmış değil zira Türkiye gibi Macaristan da üyeliklerini veto etmişti. Ancak Macaristan'ın bu konuda Türkiye'nin tavrıyla paralel bir karar vereceği biliniyor. Haliyle İsveç'in NATO üyeliği artık çok yakın. 

Gözler şimdi  Türkiye'nin bu konuda pazarlık masasında kabul ettirdiği maddelerde: Karardan memnun olan ABD'nin F-16 teslimatı ne olacak? İsveç, terörle mücadele ve teröristlerin Türkiye'ye teslimi konusunda verdiği sözü tutacak mı?

Piyasalar
  • Borsa İstanbul 7.950,06 | %-0,75 📉
  • Dolar 30,2803 | %0,33 ?
  • Euro 32,8991 | %0,27 ?
  • Euro/Dolar 1,0855 | %0,04 ?
  • VİOP  9.003,00 | %0,41  ?
  • Altın Gram 1.973,03 | %0,20 ?
  • Altın ONS 2.025,67 | %-0,14  📉
  • S&P 500 4.864,60 | %0,29 ?
  • Dow Jones 37.905,45 | %-0,25  📉
  • ABD 10 Yıllık Tahvil 4,130 | %0,05 ?
    24.01.2024, sabah saat 05.30 verileri
Borsa açılmadan önce bilmeniz gerekenler
  • CVK Maden İşletmeleri, Balıkesir Sarıalan’daki altın madeni sahasını zenginleştirme çalışmaları için yerli bir şirketle 20 milyon 7oo bin lira tutarında sözleşme imzaladı. 
  • Kafein Yazılım, Rekabet Kurumu’nun tebliğ ettiği 1 milyon 577 bin 475 liralık cezayı yüzde 25’lik erken ödeme indiriminden faydalanıp 1 milyon 183 bin 106 lira olarak 1 ay içinde ödeyeceğini açıkladı. 
  • Uşak Seramik, devam eden GES yatırımının 2024'ün Mart ayında devreye gireceğini, 18.6 KwH güçteki santralin bedelinin 1 milyar 583 milyon 106 bin 926 lira olduğunu açıkladı.
  • Kuzey Boru, DSİ’nin açtığı Konya’daki bir ihalede 120 milyon 853 bin 766 liralık teklifle birinci olduğunu bildirdi.
  • Dofer Yapı Malzemeleri, yurt içi merkezli 5 firmayla KDV hariç 31 milyon 594 bin 894 lira tutarında sipariş sözleşmesi imzaladı.
  • Papilon Savunma-Güvenlik Sistemleri açıklamasına göre Atakan Öztiryaki, 5-19 Ocak tarihleri arasında, 66,40-104,90 lira fiyat aralığından 1 milyon 744 bin 378 lot hisse alımı gerçekleştirdi.

Gündem
Son karar: SSK ve Bağ-Kur emeklilerine de yüzde 49,25 zam
Geçen hafta SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin zam oranının 5 puanlık artışla yüzde 42,6'ya yükseltilmesi ve en düşük emekli aylığının 10 bin liraya yükseltilmesi yoğun tepkiyle karşılaşmış ve hükümetin yeni hamlesi beklenir olmuştu. Son zamanlarda böyle durumlarda Cumhurbaşkanı Erdoğan yapılanı yetersiz bulup ilave bir karar veriyordu. Bu kez de aynısı oldu: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın talimatıyla gerçekleştirdikleri toplantıda, SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin ocak ayı zammını da yüzde 49,25'e yükselttiklerini duyurdu. Bu durumda ülkemizdeki tüm emeklilerin zam oranı aynı şekilde gerçekleşecek. Ek zam kaynaklı farklar, karar Resmi Gazete'de yayımlandıktan sonra 1 hafta içerisinde ödenecek. 

Selahattin Demirtaş annesinin rahatsızlığı nedeniyle Diyarbakır'a getirildi
Edirne Cezaevi'nde bulunan HDP'nin eski eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, annesi Sadiye Demirtaş'ın rahatsızlığı nedeniyle Diyarbakır'a getirildi. DEM Parti'den yapılan açıklamada "Demirtaş, talebi üzerine annesini görmek üzere Diyarbakır’a götürülmüş ve annesini ziyaret etmiştir" ifadesi kullanıldı. Selahattin Demirtaş, 31 Aralık 2023'te babası Tahir Demirtaş'ı kaybetmişti.

Bir dezenformasyon meselesi: İtalya, Afrikalı göçmenler ve İlber Ortaylı
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı Dezenformasyonla Mücadele Merkezi dün karmaşık bir duruma ilişkin açıklama yaptı. Konu İtalya Başbakanı Giorgia Meloni'nin Türkiye ziyaretiydi. İddialara göre Türkiye ve İtalya arasında Afrikalı göçmen anlaşması yapıldı ve Afrikalı göçmenler Türkiye'ye gönderilecekti. Çok tartışılan bu konu sonrası İletişim Başkanlığı böyle bir anlaşmanın olmadığını görüşmenin yapılmadığını açıkladı. İddialar Meloni'ye Kapalıçarşı ziyaretinde eşlik eden Prof. Dr. İlber Ortaylı'nın, "İtalya, Afrikalı göçmenleri Türkiye'ye göndermek istiyormuş" sözlerine dayandırıldı. İletişim Başkanlığı bu sözlerin de Ortaylı'nın ifadelerinden dezenformasyon amacıyla çarpıtılarak kullanıldığını duyurdu. Detaylar haberimizde. 

'İki Angaralı' buluştu: Siyasete girmedim, hizmete girdim
CHP’nin Etimesgut Belediye Başkan Adayı Erdal Beşikçioğlu, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş’ı makamında ziyaret etti. Adaylık tartışmaları sırasında Mansur Yavaş'ın kendisini istemediğine ilişkin söylentileri "Biz iki Angaralı, Ankara'ya çok şey yapacağız" diyerek yanıtlayan Beşikçioğlu, ziyaretteki konuşmasıyla seçim çalışmalarına hareket verdiğini de gösterdi: "Siyasete girmedim ben. Öyle bakıyorum. Hizmete girdim diye bakıyorum."

Günün verisi: 13,1 trilyon dolar
IMF ve Goldman Sachs'ın projeksiyonuna göre halihazırda GSMH'si 500 milyar dolar olan Nijerya'nın, 2028'de 900 milyar dolar, 2075 yılında da 13,1 trilyon dolar GSMH'ye ulaşması bekleniyor. Endonezya'da da benzer bir sıçrama öngörülüyor. Onlar da şu an 2 trilyon dolar olan GSMH'lerini 2075'te 13,7 trilyona yükseltecekler.

Dünya
6 günlük grev, 1 milyar euro maliyet
Almanya'da 6 günlük demiryolu grevi başladı. İş bırakma eylemi yük trenlerinde dün 18.00'de, yolcu trenlerinde ise siz uyurken başladı. Grev 29 Ocak saat 18.00'de sona erecek. Bunların sebebi Alman Makinistler Sendikası ve Alman Demiryolları arasındaki ücret artış görüşmelerinde anlaşmaya varılamaması. Grevin Alman ekonomisinde üretimde 1 milyar euro zarara yol açabileceği öngörülüyor. 

Bakan Fidan'dan Gazze çıkışı: Garantörlük mekanizmasının kurulması çağrımızı yineliyorum
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin Gazze oturumunda söz aldı ve savaşı durdurmak için ülkelerin tarihi bir sorumluluğu olduğunu söyledi. Fidan, Türkiye'nin garantörlük mekanizması kurulması çağrısını yinelerken, Gazze için, "İsrail Başbakanı'nın siyasi bekasını uzatmak amacıyla askeri operasyonlar düzenleyerek  sivilleri katlettiği bir savaş alanına döndü " ifadesini kullandı. 

Dışişleri bakanlarının Gazze toplantısı: İsrail'in ada planı tepki çekti
İsrail Dışişleri Bakanı Yisrael Katz, AB ülkelerinden mevkidaşlarıyla bir araya gelirken, New York Times bu toplantının içeriğini anlatan bir haber yayımladı. Gazete, toplantıda bir Filistin devleti kurulması için Batılı ülkelerin baskı yaptığını ancak İsrail'in Gazze'de yapay ada planının onları şaşkınlığa uğrattığını yazdı.

Savaştaki duruma bakalım. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, savaşın üçüncü aşamasına kontrol ve arıtma adını verirken bu sürecin yaklaşık 6 ay süreceğini duyurdu. Bu aşamadaki hedeflerinin Gazze'de kara saldırılarının bitirilmesi, birlikleri azaltılması, yedek asker tesisi ve hedefli saldırılara geçilmesi olarak belirtti. 

İsrail Hükümet Sözcüsü Eylon Levy de Tel Aviv'in Hamas'a yeni bir ateşkes teklifinde bulunduğu iddiası üzerine konuşurken, rehineleri Gazze'de bırakacak ve Hamaas'ın iktidarda kalacağı bir anlaşmayı kabul etmeyeceklerini duyurdu.  Bu arada İsrail Merkez Bankası Başkanı Amir Yaron, Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıların maliyetinin 67,6 milyar dolara ulaşacağı tahmininde bulundu.

Meksika'nın ABD'li silah üreticilerine karşı açtığı dava yeniden görülecek
ABD Temyiz Mahkemesi, Meksikalı yetkililerin ABD'li silah üreticilerine karşı açtığı 10 milyar dolarlık tazminat davasını reddeden ilk derece mahkemesinin kararını bozdu. Detaylar haberimizde. 

Tepki toplamıştı: H&M'den özür ve reklamı kaldırma kararı
İsveç merkezli hazır giyim perakende devi H&M'in Avustralya'da başlattığı reklam kampanyası tartışmalar üzerine durduruldu. Sosyal medyadaki tepkilerde çocukları cinsel obje olarak kullandığı yorumları yapılan reklam için firma özür diledi. 

Akdeniz'deki plastik kirliliği alarm veriyor
Uzmanlar, Akdeniz'deki kirlilik yüküne yılda ortalama 229 bin 465 ton plastik atık eklendiğini söylerken bu durumun Akdeniz'i hem diğer denizler hem de Atlantik Okyanusu kıyılarıyla kıyaslandığında en kirli denizlerden biri haline getirdiğini belirtiyor. Plastiklerin üretim ve tüketimindeki artış böyle devam ederse, kirlilik gelecek 10 yılda 3 kat artacak. 

Ekonomi
ABD piyasasını 7 teknoloji şirketi sırtlıyor
ABD’deki en büyük 500 şirketin hisse senedi performansını izleyen S&P 500, sadece 7 şirketin kazandırdığını açıkladı. New York Times, Muhteşem Yedili olarak adlandırılan şirketlerden bazılarının daha da iyi performans gösterdiğini yazıyor. Endeksin 2022'deki en düşük değerinden bu yana bu 7 şirket yüzde 110'dan fazla kazandırmış. Detaylı haberimizde çarpıcı veriler var. 

Kızıldeniz'deki kaostan hangi sektör nasıl etkilenecek?
Kızıldeniz'de Husilerin, gemileri vurması tedarik zinciri sıkıntısına neden olurken hem birçok ürünün fiyatlarının artmasına hem de şirketlerin kazançlarını düşürme riskini ortaya çıkardı. Ama bir yerde birileri zarar görüyorsa birileri de bundan fayda sağlıyor olabilir.  Bloomberg bu sektörleri yazıyor. 

Gucci’den Beşinci Cadde’ye milyar dolarlık yatırım
Gucci, Saint-Laurent, Balenciaga gibi markaların sahibi olan Kering dünyanın en pahalı caddesi Manhattan Fifth Avenue’de 963 milyon dolara mağaza satın aldı. Bu mağaza ne kadar büyük diye sorarsanız, 10 bin 684 metrekare. Metrekaresine ödenen para 90 bin 135 dolar. 

LVMH CEO'su Arnault, oğullarını yönetim kuruluna önerecek
Louis Vuitton ve Christian Dior gibi dev markaların çatı şirketi LVMH'nin CEO'su ve dünyanın en zengin insanlarından Benard Arnault, iki oğlunu yönetim kurulu için önererek ailenin şirketteki kontrolünü artırmaya hazırlanıyor. 

Lufthansa'nın ITA hamlesine rekabet soruşturması
AB Komisyonu, Lufthansa'nın ITA hisselerinin bir kısmını satın almasına yönelik rekabet soruşturması başlattı. Ön incelemede, satın alma işleminin çeşitli kısa ve uzun mesafeli güzergâhlarda yolcu taşımacılığı hizmetleri pazarında rekabeti azaltabileceği belirlendi.

Düşüş sürüyor: Bitcoin 39 bin doların altında
Kripto para birimi Bitcoin'in fiyatı, yaklaşık yüzde 5 değer kaybederek geçen yılın aralık ayından beri ilk kez 39 bin doların altına indi. 

TÜİK duyurdu: Tüketici güven endeksi yedi ayın zirvesinde
TÜİK'ini Ocak ayı verisine göre tüketici güven endeksi yüzde 3,9 artarak 80,4 olarak kayıtlara geçti. Bu son 7 ayın zirvesi demek.  
TÜİK, taşıt sayılarıyla ilgili de veri açıkladı. Türkiye'de 2023'de bir önceki yıla göre trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısı yüzde 80,3 artarak 2 milyon 290 bin 280 adet oldu. 5 milyonu geçen trafikteki motor sayısında zirve sırasıyla İstanbul, Antalya ve İzmir'in olmuş.

Yerli turist 113 milyar harcadı
Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarında yurt içinde ikamet eden 19 milyon 467 bin kişinin seyahate çıktığını açıklayan TÜİK raporuna göre yerli turistlerin harcamaları bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 79,9 artarak 113 milyar 996 milyon 644 bin lira oldu. En çok arkadaş ve akraba evlerinde kalınmış. 

Oksijen'den
Oscar adayları açıklandı: Oppenheimer 13 dalda aday
Akademi Ödülleri için adaylar açıklandı. Sezonun en çok konuşulan yapımı Christopher Nolan imzalı biyografi Oppenheimer, 13 adaylıkla zirveye kuruldu. Yorgos Lanthimos'un Poor Things'i 11 adaylık, Martin Scorsese imzalı Killers of the Flower Moon'a da 10 adaylık çıktı. Oppenheimer'la aynı dönem vizyona giren ve Barbenheimer olarak adlandırılan dönemde yoğun ilgi gören Barbie filmi de 8 dalda aday gösterildi. Liste haberimizde. 

Sinema eleştirmenimiz Burak Göral, sıcağı sıcağına adaylıkları yorumladı. Göral, "Woke kültürüydü cancel çağıydı filan derken herkesi mutlu edecek bir Oscar adayları listesine ulaşmak her zamankinden daha zor tabii. Ama bu sene en azından ırksal ve cinsel çeşitlilik anlamında pek çok kişiyi tatmin edecek bazı ilkler söz konusu" diyor. İlgiyle okuyacağınız yazıya buradan ulaşabilirsiniz. 

Akademi'nin tüm kategorilerde sürpriz yaptığını yazan New York Times, Barbie'nin iki dalda başarısız olduğunu belirtip adaylara dair bilmemiz gerekenleri sıraladı. 


Obezite ilaçları kas kaybına neden oluyor
Son yıllarda popüler olan obezite ilaçları kilo verdirirken kas kaybına da neden olabiliyor. İlaç şirketleri popüler zayıflama ilaçlarını kullanan insanların kas kaybetmesini önlemenin yollarını arıyor.

Daha fazla beyaz yakalı iş değiştirmek istiyor
LinkedIn'in yeni yayınladığı anket verilerine göre ABD'li beyaz yakalıların yüzde 85’i bu yıl iş değiştirmeyi düşünüyor. Özellikle Z kuşağı çalışanlarının yaklaşık yüzde 90'ı ve Y kuşağının yüzde 92'si bu yıl iş değişikliği istiyor. 

24 Ocak'ta ne olmuştu? 
  • Mesleğimizin acı günü. 1993'te bugün büyük araştırmacı gazeteci ve yazar Uğur Mumcu, otomobiline yerleştirilen bombayla gerçekleştirilen suikast sonucu yaşamını yitirdi. Olay aydınlatılmadı, failler cezalandırılmadı. Saygıyla anıyoruz.
  • 1963'te Çatalca'da kara saplanan trenle ilgili haber yapmak için 23 Ocak'ta gazeteden ayrılan Hürriyet yazarı Yüksel Kasapbaşı,  foto muhabir Abidin Behpur ve araç sürücüsü Yüksel Öztürk, ne yazık ki donarak yaşamını yitirdi. Üç isim 25 Ocak'ta Çatalca yakınlarında bulundu. 
  • 1935'te dünya kutu birayla tanıştı. Krueger Brewing Company, ürünü Richmond, Virginia'da satışa sundu. Tabii ki ABD. 
  • 1959'da İstanbul Küçükyalı'da Neşe Sineması çöktü. 37 kişi yaşamını yitirdi. 
  • 2009'da Jan Koum, Kaliforniya'da WhatsApp'ı kurdu. Bu vesileyle WhatsApp kanalımızı da buraya ekliyorum. 
  • Bugün doğanlar arasında 18'inci yüzyılın ünlü İtalyan sanatçısı Farinelli, Japonya kökenli ABD'li teorik fizikçi Michio Kaku, Roma İmparatoru Hadrianus var. 
  • Bugün yaşamını yitirenlere bakalım. Roma İmparatoru Caligula, İtalyan ressam ve heykeltıraş Amedeo Modigliani, büyük yazarımız Ahmet Hamdi Tanpınar, ABD'li seri katil Ted Bundy, eski Dışişleri Bakanlarımızdan İsmail Cem, eski Diyarbakır Emniyet Müdürü, suikast nedeniyle yaşamını yitiren Ali Gaffar Okkan, iş insanı, fotoğraf sanatçısı Şakir Eczacıbaşı, Yeşilçam yıldızımız Fatma Girik bugün hayatını kaybedenler arasında. 

Günün yemeği
Şakşukanın bilmediğiniz hali
Patlıcanla değil yumurtayla yapılan beyaz peynirli bu şakşuka aslında menemene benziyor. The New York Times’ın yemek yazarına göre ise akşam yemeğinde yumurta tariflerinin zirvesi. 

Günün şarkısı
Vivaldi-Dört Mevsim
Bugün kaybettiğimiz Uğur Mumcu, 1984'te BBC'ye verdiği mülakatta, kendisine sorulan "Sizin için hangi şarkıyı çalalım" sorusuna "Vivaldi'nin Dört Mevsim'i" cevabını vermiş. Bu eserle vedalaşalım.  Yarın görüşürüz. 

Bültenimizi okuduğunuz için teşekkür ederiz!

Eğer beğendiyseniz bültenimizi lütfen paylaşınız. 

 Bu bülten size Gazete Oksijen bülten üyeliğiniz ve buradaki "eposta gönder" izniniz kapsamında iletilmiştir. Geri bildirimleriniz bizim için değerli. Bültenlerle ilgili geri bildirimlerinizi bulten@gazeteoksijen.com adresinden bizimle paylaşabilirsiniz.

Bülten almak istemiyorsanız tıklayın.   |   Abone bilgilerinizi güncellemek için tıklayın.

Çerez Politikası   |   Gizlilik Politikası   |   İletişim   |   Reklam

Gazete Oksijen 2024  © Levent Mahallesi, Karanfil Sokak, No:21, Beşiktaş / İstanbul