🌤️ ABD'den ilk hamle geldi: Türkiye'ye F-16 satışı için Kongre'ye mektup gitti

25 Ocak 2024, Perşembe

Oksijen'den dünün özeti, bugünün gündemi.

Günaydın.

Bugün sıcaklık mevsim normallerinde, atmosfer parçalı bulutlu. Meteoroloji raporuna göre Düzce, Zonguldak, Bartın, Karabük, Kastamonu, Antalya'da yağmur, Hakkari, Siirt'in doğusu, Şırnak ile Karabük ve Kastamonu'nun yükseklerinde kar bekleniyor.

Sağlık konusunda bir süredir gözümüzü çevirdiğimiz 'X hastalığı'na dair dün önemli açıklamalar geldi sakin olmamız söylendi. Sağlık Bakanı Dr. Fahrettin Koca, "Farzımuhal hastalık. DSÖ'nün verdiği isimle X hastalığı. Gerçek hayatta karşılığı yok" derken Türk Tabipleri Birliği de benzer uyarıyı yaptı: "X hastalığı, aynı zamanda belirti gösterebilecek bir hastalık değildir. Çünkü böyle bir hastalık henüz bulunmamaktadır."

Gündemimize geçelim.

İyi okumalar.

Türkiye'ye F-16 satışında ilk adım: Biden yönetimi Kongre'ye mektup gönderdi

Türkiye'nin İsveç'in NATO üyeliğine verdiği onay, dün tüm dünyada olumlu karşılanırken, bu konuda pazarlık masasında alınan F-16 sözünün ilk adımı dün atıldı. Reuters'ın iddiasına göre Biden yönetimi ABD Kongresi'ne mektup göndererek Türkiye'ye 50 milyar dolarlık F-16 uçak satışının onaylanmasını istedi. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcü Yardımcısı Vedant Patel, Türkiye’nin F-16 savaş uçağı filosunun modernizasyonunu desteklediğini, ancak Kongre'nin bu konuda kilit bir rol oynadığını söyledi. Gözler şimdi ABD Kongresi'nde.

Türkiye'nin İsveç'e NATO üyeliği için şart koştuğu terörle mücadeleye destek konusunda da İsveç'ten karşılık geldi. İsveç Dışişleri Bakanı Tobias Billström "Bundan sonra da terörizme karşı mücadelemiz Türkiye ile yakın iş birliği halinde sürecek" dedi.

İsveç'in üyeliği, Macaristan'ın onay vermesiyle tamamlanmış olacak. Türkiye'nin kararına paralel hareket edeceği bilinen Macaristan'da Başbakan Viktor Orban, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg'e hükümet olarak İsveç'in NATO'ya üyeliğini desteklediklerini söyledi.

Tüm bu sürece soğuk kanlı bakalım. Ertelenen İsveç kararı Türkiye'ye bu süreçte ne kazandırdı? Bunu da Reuters incelemiş. Detaylar haberimizde.

Peki Ukrayna savaşı NATO'yu nasıl değiştirdi? Onu da New York Times analiz etmiş.

Piyasalar

Borsa İstanbul 8.090,90 | %1,77 📈‎
Dolar 30,2535 | %0,03 📈
Euro 33,0068 | %0,40 📈
Euro/Dolar 1,0879 | %-0,01 📉
VİOP 9.078,25 | %0,09 📈
Altın Gram 1.961,05 | %0,28 📈
Altın ONS 2.016,16 | %0,20 📈
S&P 500 4.868,55 | %0,08 📈‎‎
Dow Jones 37.806,39 | %-0,26 📉
ABD 10 Yıllık Tahvil 4,168 | %-0,18 📉
25.01.2024, sabah saat 05.45 verileri

Borsa açılmadan önce bilmeniz gerekenler

Sanica Isı Sanayi, yurt içindeki mevcut bayilerle 25 milyon liralık ürün satış sözleşmeleri imzaladı.
Koleksiyon Mobilya Sanayi, yurt içinde yerleşik bir müşteriyle mobilya ihtiyaçlarını karşılamak üzere 114 milyon 545 bin 455 lira tutarında anlaşma imzaladı.
Mega Metal Sanayi, Kütahya'daki GES projesi için "ÇED gerekli değildir" raporu aldı. Bilecik'teki GES projesi içinse ÇED raporu süreci devam ediyor.
Papilon Savunma ve Güvenlik Sistemleri'nde, Atakan Öztiryaki, 89,55-101 lira fiyat aralığından 518 bin lot hisse alımı gerçekleştirdi.

Borsa İstanbul'da yeni düzenleme

Borsa İstanbul, Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası işleyiş esaslarında değişikliğe gidildiğini duyurdu. Hatalı işlem iptaline konu olan işlem ya da işlemler dolayısıyla elde edilecek minimum zarar tutarları yeniden belirlendi. Detaylar haberimizde.

Gündem

Erdoğan'dan Merkez Bankası açıklaması: Takoz olmayı misyon edinenler yine ortalığa döküldü

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, kamuoyunda tartışılan Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan ve ailesiyle ilgili iddialar hakkında isim vermeden konuştu. Bu konudaki yorumu merakla beklenen Cumhurbaşkanı, "Akla ziyan dedikodularla ekonomimizde binbir güçlükle temin ettiğimiz güven ve istikrar iklimini bozacak kampanyalar başlatıyorlar" dedi.

İran-Türkiye görüşmeleri: Türkiye'nin güvenliği bizim güvenliğimizdir

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, Türkiye ziyaretinde Cumhurbaşkanı Erdoğan'la görüştü. Ortak basın toplantısında çok sayıda ortak fikirde buluştuklarını belirten Reisi, terörizmle mücadeleden söz ederken "Türkiye'nin güvenliği bizim güvenliğimizdir" dedi. Görüşme kapsamında iki ülke arasında 10 anlaşma imzalandı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan da Türkiye-İran İş Forumu'nda konuştu ve İran'la yeni sınır kapıları açılmasının gündemde olduğunu açıkladı. Erdoğan, "Yaptırımlar nedeniyle komşumuz İran ile ekonomik ve ticari ilişkilerimizi sonlandırmadık, bundan sonra da sonlandırmayacağız" ifadelerini kullandı.

Faciadan dönüldü: Şanghay açıklarında Türk denizcilerin bulunduğu gemi battı, 21 denizci kurtarıldı

Çin’in Şanghay kenti açıklarında içinde Türk denizcilerin de bulunduğu Omega adlı gemi, Mirabella isimli gemiyle kötü hava koşullarından nedeniyle çarpıştı. Filikalarla gemiyi terk eden 16'sı Türk 21 denizcinin diğer gemi tarafından kurtarıldığı açıklandı.

İYİ Parti'nin İstanbul ve Ankara adayları açıklandı: Kavuncu ve Yıldırım

İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, dün partisinin İstanbul ve Ankara Büyükşehir Belediye Başkan adaylarını açıkladı. İstanbul'da Buğra Kavuncu'yu aday gösterdiklerini belirten Akşener, Ankara adayı olarak da Cengiz Topel Yıldırım'ı açıkladı. Meral Akşener, Balıkesir adayını da da Turhan Çömez olarak açıkladı. Kavuncu kabul konuşmasında, "Vazife her şeyin üstündedir. Bir görev düştüğünde bugün partimiz için, yarın da ülkemiz için en zoru sırtlamak zorunda olduğumuz şuuruyla yetiştik. O günler geldiğinde dostluklar, birilerine olan vefa rafa kalkar" şeklinde dikkat çekici bir ifade kullandı. Kavuncu, bunun kimseye mesaj olmadığını söyledi. Buğra Kavuncu ve Cengiz Topel Yıldırım 'ın portrelerini haberlerimizde okuyabilirsiniz.

İYİ Parti lideri Akşener ayrıca Meclis'teki konuşmasında hükümetin emekli maaşlarına yaptığı zammı eleştirerek, "En düşük emekli maaşı asgari ücret seviyesine çıkartın" önerisinde bulundu.

Maaş zamlarına bir tepki de CHP Genel Başkanı Özgür Özel'den geldi. Özel, göstermelik iyileştirme yapıldığını öne sürerek, "En düşük emekli maaşı 17 bin lira olana kadar, konuşmaya devam edeceğiz" dedi.

Günün verisi: Yüzde 7,7

Apple'ın ikonik bilgisayarı Apple Macintosh 40 yıl önce piyasaya sürüldüğünde şirketin sürükleyici gücüydü. 2000 yılına gelindiğinde yüzde 86,2'lik paya sahip olan bilgisayarlar, şirketin yaptığı her şeyin öncüsü olsa da satışta ana ürünü olmaktan çıktı. Apple'ın Mac bilgisayarlarının satıştaki payı, şirketin çıkardığı her yeni ürünle azalırken günümüzde yüzde 7,7'ye kadar düştü.

Dünya

Her şeyi bırakıp bu konuya odaklanalım: Dünya genelinde yeraltı suları hızla kuruyor

Küresel iklim krizinin sonuçlarına pek odaklanmıyoruz ama son sürat kaosa doğru ilerliyoruz. Buyrun, Nature dergisi araştırmış. Diyorlar ki sürdürülebilir olmayan sulama uygulamaları ve iklim değişikliğinin etkisiyle dünya genelinde yeraltı suyu seviyeleri son 40 yılda sert bir şekilde düşüş gösterdigöstermiş. Durum böyle devam ederse de ciddi seviyede ekonomik ve çevresel tehditler ortaya çıkabilirmiş. Detaylar haberimizde.

İklimden devam edelim. Arıların yaşam için ne kadar önemli olduğunu biliyoruz. Onlar olduğu sürece bize yaşam var, onlar yoksa sonumuz kötü. Şimdi uzmanlar küresel iklim değişikliğinin arı ölümlerini tetiklediğini söylüyor. Bursa Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Levent Aydın "Artık klasik arıcılıktan uzak durulması gerekiyor. Ani iklim değişiklikleri arılarda bağışıklık sisteminin bozulmasına neden oluyor" diyor.

Türkiye için bir uyarı daha. Türkiye kıyılarında iklim değişikliği etkisiyle meteotsunami ve deniz kabarmalarının görülme sıklığının arttığı, bu afetlere karşı kıyı yapılarının korunması gerektiği uyarısı yapılıyor.

Kızıldeniz'de durum kötüleşiyor: ABD gemisine füzeli saldırı sonrası dev gemiler bölgeden kaçtı

Yemen'deki Husiler, ABD bayraklı gemi yönüne 3 gemisavar balistik füze fırlattı. Deniz taşımacılığının önde gelen firmalarından Maersk de Kızıldeniz üzerinden yönlendirdiği gemilerini Bab-el-Mendeb Boğazı'na girmeden önce geri çekti. Bölgede neler olduğunu haberimizden okuyabilirsiniz.

ABD'nin Yemen'deki Husilere yönelik saldırıları sürerken silahlı grubun yıllar içinde savaş yeteneklerini geliştirdiğini yazan New York Times, ABD Donanma Piyadeleri’nin Husilerin taktiklerini kopyalamaya başladığını ve nasıl radar kullandıklarını çözmeye çalıştıklarını yazıyor.

Milei Arjantin'i karıştırdı: İnsanlar sokaklara döküldü, dökülecek

Arjantin'de Javier Milei'nin Devlet Başkanı seçilmesinin üzerinden 6 hafta geçti. Performansı konusunda kutuplaşma var. Halkın bir kısmı Milei'nin sert şekilde uyguladığı politikalara destek veriyor, azımsanmayacak kısım şiddetle karşı çıkıyor. 100 bini aşkın kişi bu kapsamda protesto için sokaklara dökülmek üzere.

'Sağcılar AB seçimlerinde büyük zaferler kazanma yolunda ilerliyor'

Bu iddiayı yazan İngiliz The Guardian gazetesi. Avrupa'da yapılan araştırma, bu yılki Avrupa Parlamentosu seçimlerinde, radikal sağ partilerin daha fazla söz hakkı kazanacağını öngörüyor. Analize göre Fransa, Polonya ve Avusturya sağ partilerin yarışı birinci bitireceği tahmin edilen dokuz ülke arasında yer alıyor.

Almanya'da da aşırı sağın yükselişi, Şansöyle Olaf Scholz'ü endişelendiriyor. Almanya için Alternatif Partisi'nin ülke imajına zarar verdiğini söyleyen Scholz, "Almanya'daki hava tedirgin edici" dedi.

İsrail'in 'soykırım' davasında tedbir kararı yarın

İsrail'in Gazze'ye saldırılarında BM Soykırımın Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi'ni ihlal ettiği gerekçesiyle Güney Afrika Cumhuriyeti tarafından açılan davadaki ihtiyati tedbir taleplerine ilişkin karar yarın açıklanacak.

Bu arada İsrail basınında kritik bir haber var. Ülkenin özel televizyon kanallarından Kanal 13, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi'nin, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun telefon görüşmesi talebini reddettiğini aktardı.

İsrail, bu haftanın başında, savaş başladığından beri bir günde ilk defa 24 askerini kaybetti. Hepsi yedek olan yaklaşık 20 askerin Gazze Şeridi'nde tampon bölge oluştururken ölmesi ülkede de tartışmalara neden oldu.

İsrail'den son bir haber: Meclis Gazze'dekiler de dahil olmak üzere askerlerin yerel seçimlerde oy kullanmalarını onayladı. Yerel seçimin 27 Şubat'ta yapılması planlanıyor.

Ekonomi

JPMorgan'dan Türkiye analizi: Bu yıl tüm tahvil ihraçlarında rekor görülebilir

ABD'li yatırım bankası J.P. Morgan CEEMEA Borç Sermaye Piyasaları Başkanı Stefan Weiler, "Uluslararası yatırımcı topluluğunun büyük bir kısmı Türkiye ile yeniden ilgileniyor. Yani dalganın değiştiğini görüyoruz ancak bu, tüm yatırımcıların geri döndüğü anlamına gelmiyor" diyor.

Fitch Ratings: Bu yıl petrol ve gaz fiyatlarında güçlü artış beklemiyoruz

Fitch Ratings, Kızıldeniz'deki gerginlik nedeniyle geniş çaplı nakliye aksamaları veya üretim kesintileri yaşanmadığı sürece bu yıl petrol fiyatları için varil başına 80 dolar öngörülerinin sürdüğünü duyurdu. Kurum, güçlü bir artış beklenmediğini, Avrupa gaz fiyatları öngörüsünün ise değişmediğini açıkladı.

Zorlu Holding’de bayrak değişimi: CEO’luk görevini Bekir Cem Köksal devralacak

Zorlu Holding'de haziranda emekliye ayrılacak Ömer Yüngül’ün yerine CEO'luğa Zorlu Holding CFO’su olarak görev yapan Bekir Cem Köksal'ın getirileceği açıklandı. Köksal, 1 Şubat ve 21 Haziran 2024 tarihleri arasında Zorlu Holding CEO Yardımcılığı görevini de yürütecek.

TÜİK: Resmi TÜFE verisini eleştirmek manipülatif ve art niyetli bir yaklaşım

Açıkladığı veriler sürekli tartışma konusu olan Türkiye İstatistik Kurumu savunmaya geçti. Kurum, tüketicilerin geçmiş 12 aydaki enflasyon algısını yansıtan ve tek soruluk veri setinden elde edilebilen sonuçlar üzerinden resmi TÜFE verisini eleştirmenin 'manipülatif ve art niyetli' bir yaklaşım olduğunu belirtti.

Bizim büyük çaresizliğimiz: Skimpflasyon ve shrinfklasyon

Son dönemde dışarıda yemek yediğinizde "Burası eskisi gibi değil" demiş olmanız kuvvetli ihtimal. Ekonomist Mahfi Eğilmez'in iki gündür ortalığı kasıp kavuran yazısı tam da bu konuya eğiliyor. Skimpflasyon ve shrinkflasyon terimleri, yaşadığınız durumu özetliyor.

Boeing skandala doyamadı: Kalkışta burun tekerleği düştü

ABD'de Alaska Hava Yolları'na ait Boeing 737 Max 9 model uçağın uçuş esnasında gövdesinden bir parçanın kopmasıyla başlayan skandallar serisi hız kesmiyor. Delta Hava yolları'na ait Boeing 757'nin burun tekerleği, Atlanta'da kalkış esnasında düştü. 170'ten fazla yolcu taşıyan uçak acil iniş yapmış. Neyse ki herhangi bir kayıp ya da yaralanan yok.

Microsoft'un piyasa değeri 3 trilyon doları aştı, Apple'ı yakaladı

Microsoft'un piyasa değeri dün ilk kez 3 trilyon dolar sınırını aştı. Şirket Apple'ın hemen arkasında dünyanın en değerli ikinci şirketi olarak yerini korudu.

Oksijen'den

Mahkeme karar verdi, Doğan Kitap tanımayacak: Elif Şafak'ın kitabı için intihal kararı

Yazar Mine Kırıkkanat'ın, Elif Şafak hakkında 'intihal' iddiasıyla açtığı tazminat davasında karar çıktı. Mahkeme, Kırıkkanat’ın haklarının ihlal edildiğine hükmetti. Şafak'ın yayıncısı Doğan Kitap'tan "Tartışmalı bir bilirkişi raporuna dayanan hukuk dışı kararı reddediyoruz" açıklaması geldi. Kırıkkanat'ın Sinek Sarayı kitabı ve Elif Şafak'ın Bir Palas kitabı üzerindeki tartışmanın detayları haberimizde.

FOX TV'nin adı değişti: Artık Now TV

Disney grubunun FOX’u satın alırken isim hakkını belli bir süreliğine aldığına dair anlaşmada sona gelindi ve kanalın adı değişti. RTÜK üyesi İlhan Taşçı, kanalın adını Now TV olarak değiştirme teklifinin onaylandığını duyurdu.

Ekranlara geçmişken bir haber de Netflix'ten verelim. Netflix son çeyrek bilançosunu açıkladı ve 13 milyonu aşkın yeni abone kazandığını duyurdu. Ancak şirketin paylaştığı verilerin satır aralarında önemli bir nokta daha var: Kullanıcılar 2024 yılında Netflix abonelikleri için daha fazla fiyat artışı görebilir.

Okula gitmemek sigara ve alkol kadar ölümcül

Eğitimi uzun ömürlülükle doğrudan ilişkilendiren ilk sistematik araştırmaya göre, okulda veya üniversitede geçirilen her yıl yaşam beklentimizi artırıyormuş. Okula gitmemek ise sigara içmek veya alkol bağımlısı olmak kadar ölümcülmüş. Muhalefet şerhimi düşeyim: Araştırmacıları, zorunlu askerliğin ülkemiz akademisine katkısını incelemeleri ve ülkemizdeki yaşam beklentisi seviyesini ölçüp bu araştırmalarını gözden geçirmeye davet ediyorum. Malum, dünyanın geri kalanına pek benzemiyoruz.

25 Ocak'ta ne olmuştu?

İngiliz yazar Virginia Woolf, 1882'de bugün doğdu. Bugün doğanlar arasında gazeteci yazar, geçen yıl 100 yaşında yitirdiğimiz Hıfzı Topuz, sinema eleştirmeni, yazar Onat Kutlar, gazeteci Ruşen Çakır, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski bulunuyor.
Bugün kaybettiklerimize bakalım. Kanuni Sultan Süleyman'ın kızı Mihrimah Sultan, ABD'li gangster Al Capone, ülkemizde modern cerrahinin kurucusu Cemil Topuzlu, ABD'li oyuncu Ava Gardner, müzisyen Ergüder Yoldaş bu isimler arasında.
Kaşgarlı Mahmut, Türkçedeki ilk sözlük eseri Divanı Lugati't-Türk'ü yazmaya 1072 yılında bugün başlamış. Eseri 10 Şubat 1074'te tamamladı.
Felix Mendelssohn'un Bir Yaz Gecesi Rüyası'nın Düğün Marşı bölümü Kraliçe Victoria'nın kızının 1858'deki düğününde çalındı ve dünyadaki düğünlerin popüler müziği haline geldi.

Günün yemeği

Fırın tepsisinde somon fileto

Yazarımız Dr. Mark Hyman bu tarifi yılbaşı gecesi için vermişti. Ama bize her gün yılbaşı diyerek bu yemeği hazırlayarak kendimizi şımartabiliriz. Kimse engelleyecek değil. Tarif burada, afiyet olsun.

Günün şarkısı

Sezen Aksu-Bir Başka Aşk

Bugünkü şarkı biraz kişisel olacak. Baba olduktan sonra birden hayatımın şarkısı haline gelen Bir Başka Aşk'ı paylaşacağım sizinle. Bugün aynı zamanda benim doğum günüm, elimin altında böyle bir imkân varken kendimi şımartmak istedim. Müziğimizin aşılamayan üçlüsü Aysel Gürel-Onno Tunç-Sezen Aksu ortak çalışmasını dinlememiş olanlar varsa seveceklerini düşünüyorum. Bu şarkıyı da bugün doğum gününü kutlayan herkese armağan ediyorum. Yarın görüşürüz.

Lütfen Resimleri Görüntülemek İçin Tıklayınız

Bültenimizi okuduğunuz için teşekkür ederiz!

Eğer beğendiyseniz bültenimizi lütfen paylaşınız.

Bu bülten size Gazete Oksijen bülten üyeliğiniz ve buradaki "eposta gönder" izniniz kapsamında iletilmiştir. Geri bildirimleriniz bizim için değerli. Bültenlerle ilgili geri bildirimlerinizi bulten@gazeteoksijen.com adresinden bizimle paylaşabilirsiniz.

Bülten almak istemiyorsanız tıklayın. | Abone bilgilerinizi güncellemek için tıklayın.

Çerez Politikası | Gizlilik Politikası | İletişim | Reklam