Bugün günlerden Oksijen: Yılın ilk sayısı bayilerde!

5 Ocak 2024, Cuma

Türkiye'nin tek hafta sonu gazetesinde bu haftanın öne çıkan haberleri.

Günaydın.

Oksijen Gazetesi’nin 156’ncı, 2024 yılının ilk sayısıyla karşınızdayız.

Haber, dosya, yorum ve tavsiyelerimizle hafta boyunca yanınızdan ayırmayacağınız bir Oksijen sizi bekliyor.

Gelecek hafta için şimdiden bir hatırlatma yapacağım: Dünyanın konuştuğu, yılın başında herkesin dikkat kesildiği The Economist’in The World Ahead 2024 dergisi, Oksijen’in 3. yıl armağanı olarak gelecek hafta gazeteyle beraber okurlarımıza hediye edilecek. Avrupa’da 15 euro’ya satılan derginin lisanslı Türkçe edisyonunda iş dünyası, siyasetçiler, sivil toplum kuruluşları ve bilim insanlarının yeni yıla dair beklentiler için referans niteliği taşıyan yazıları yer alacak. Oksijen'in sıklıkla hazırladığı bu özel yayınlara ilgi büyük oluyor. Kaçırmamanız için şimdiden haber vermiş olayım.

Hafta sonu güneşi fazla göremeyeceğiz gibi. Yarın ülke genelinde parçalı bulutlu bir hava hakim olacak. Pazar günü ise Marmara ve Ege bölgesinde yağmur bekleniyor. Hava raporunu günlük olarak kontrol etmeden plan yapmamanız iyi olur.

Bu haftanın gazetesine geçmeden önce bir notum var. Sizinle paylaştığım haberleri Oksijen'in basılı gazetesinde ya da gazetenin tüm içeriği ile günlük diğer tüm gelişmelerin yer aldığı gazeteoksijen.com adresinde okuyabilirsiniz. gazeteoksijen.com'un tamamı sadece Oksijen üyelerine açık ve 1 yıllık üyeliği şu anda 490 lira. Bu da 52 sayılık toplam gazete fiyatı olan 1560 liranın 3'te 1'inden daha düşük bir miktara denk geliyor. Üyeler Oksijen'in şu ana kadar çıkan 156 sayısıyla birlikte yayımladığı tüm özel gazetelere de ulaşabiliyor.

Gündem

İstanbul için yolun sonu göründü

Bu bülteni İstanbul’da okuyorsanız yüksek ihtimalle bu saate kadar siz de trafikten şikâyet ettiniz. İşi ilerletip bu sorunun ne zaman çözüleceğine kafa yoruyorsanız size kötü bir haberimiz var: Kısa vadede çözülmesi mümkün değil. Bu şehirde yaşayanlar ömrünün yaklaşık 3.5 yılını trafikte geçiriyor ve bugüne kadar yaptıklarımızı sürdürürsek, işler daha kötü hale gelecek.

Tüm bu çıkarımı Esen Dolma’nın haberinden yapıyoruz. Dört üniversite, beş yıl boyunca 5 bin 84 kilometrelik İstanbul yol ağını inceledi ve şehrin en yoğun rotası olan Kozyatağı-Taksim arasında gün boyunca ortalama hızın 24.39 km/saat olduğunu buldu. En yoğun zamanında bu yolda ortalama hız 6.58 km’ye kadar düşüyormuş. Farklı rotalarda da durum bundan iyi değil.

ODTÜ’den Prof. Hediye Tüydeş Yaman, bu veriler ışığında İstanbul için yolun sonuna gelindiğini söylüyor. Kurtuluşumuz nerede peki? Eğer bu şehirde yaşamaya devam edeceksek 15 dakikalık semtler kurmamız şart. Detaylar haberimizde.

Lütfen Resimleri Görüntülemek İçin Tıklayınız

Seçimler yılına hoş geldiniz

2024 tüm dünya için tarihi bir yıl olacak. En kalabalık 10 ülkeden 8’inde seçim var. ABD dahil 70’ten fazla ülke sandık başına giderken, 2 milyar kişi oy kullanacak. Bu, dünyadaki yetişkin nüfusun yarısından fazla. Bu dönemi her yönüyle ele alan yazılarımız sizi bekliyor.

Financial Times Dış Haberler Editörü Alec Russell, “Demokrasi 2024’ten sağ çıkar mı?” sorusuna yanıt arıyor. Çünkü Sovyetler’in dağılmasını takip eden 10 yılda demokrasi duygusu en üst seviyeye çıkmış olsa da bugün 1986 seviyesine geri döndük. Giderek otoriterleşen dünyada hâlâ demokrasiye yer olup olmadığını bu yıl anlamış olacağız.

Financial Times yazarı Janan Ganesh biraz daha iyimser. “O kadar geri gitmiyoruz” diyen Ganesh bu durumu 6 galibiyet aldıktan sonra bir kez yenilen boksöre benzetiyor.

Oksijen sayfalarında sık sık analizlerini okuduğunuz ekonomist Daron Acemoğlu, yeni kitabı İktidar ve Teknoloji’de yönetimlerin teknolojiyle ilişkisini kapsamlı bir bölümde inceliyor. Nazlı Berivan Ak’a konuşan Acemoğlu, korkutucu uyarıyı yapıyor: “Yapay zekanın demokrasiyi yok etme gücü var.”

İstanbul’dan Beyrut'a bir suikast öyküsü

İsrail, 8 yıldır peşinde olduğu Hamas’ın iki numarası Salih Aruri’yi Beyrut’ta öldürdü. Aruri, 2015’e kadar İstanbul’da yaşıyordu. Bu dönemde Türkiye-İsrail arasındaki anlaşma onu Beyrut’a gitmeye zorladı. Uğur Koçbaş suikastın öyküsünü yazdı.

Günde 6 saat sosyal medyaya bakıyorsanız bağımlısınız

Mine Şenocaklı, Avrupa Birliği’nin sosyal medya bağımlılığına karşı yasa hazırlığına girişmesiyle bizdeki durumu sokağa çıkarak inceledi. Görüş verenlerin bir kısmı Şenocaklı’ya konuşurken bile gözünü telefonundan alamamış. 6 saatini sosyal medyada geçirdiğini anlayan, kendini bağımlı saymamış. Son yılların en haklı çıkışı da üniversiteli Nurcan Yenigün’den gelmiş: “E biz de uyuyoruz sonuçta, her an sosyal medyada değiliz!”

Yargıtay’ın son kararı sistemi altüst edebilir

Anayasa Mahkemesi, TİP Hatay Milletvekili Can Atalay için ikinci kez hak ihlali kararı verdi ve tahliyesine hükmetti. Fakat Yargıtay 3. Ceza Dairesi bu kararı tekrar tanımadı, bununla kalmayıp Yargıtay başta olmak üzere mahkemelerin AYM kararlarına uymasının her durumda zorunlu olmadığını savundu. Gökçer Tahincioğlu, bu yorumun nelere yol açabileceğini yazıyor. Örnek mi: Bu, yerel mahkemeler için AYM ve AİHM kararlarına uymama konusunda emsal teşkil edebilir.

Oksijen yazarlarından

Sessiz Ayrılığın Yükselişi!

Mehmet Y. Yılmaz, eş dost arasında en çok konuşulacak yazılardan birini kaleme almış. The Cut yazarı Laure Pitcher'ın "Sessiz Ayrılığın Yükselişi" başlıklı makalesini okuyan Yılmaz, çiftler arasında görülen bu ayrılığın iki farklı türde olduğunu aktarıyor. Tabii şimdiki gençlik ve kendi dönemini kıyaslayarak durumu tartışıyor.

Back to the Future: Uzay Yarışı 2

Ayşegül İldeniz, uzay yarışındaki yeni dönemi inceliyor. Çin'in hamlesiyle ABD'nin hareketlenmesi, BAE, Hindistan gibi ülkelerin yatırımları, Elon Musk'ın SpaceX şirketinin 180 milyar dolara ulaşan değeri gibi gelişmelerle yeniden alevlenen uzay yarışının, biz sıradan dünyalılara ne faydası olacağını anlatıyor.

Bir sen değil herkes hasta

M. Serdar Kuzuloğlu, 2023 yılının en çok okunan makaleleri arasında geziniyor. Listeye göre dünya genelinde ruh ve zihin sağlığımız pek parlak değil. Kuzuloğlu her hafta yaptığı gibi yazısının sonunda yine kısa haberler veriyor bize. Şuna bakın mesela: "Doğum oranlarındaki düşüş sebebiyle yok olma tehlikesiyle yüz yüze gelen Japonya’da 18 yaşındaki gençlerin sayısı 1 milyon 60 bine geriledi."

Modada 2024 trendi: Belirsizlik

Ece Sükan, moda endüstrisinin fotoğrafını çeken The State of Fashion raporunun 2024 edisyonunu inceliyor ve satır aralarından önemli detayları bize aktarıyor.

Ekonomi

2024'te bizi neler bekler?

Korkumuz belli: Erken faiz indirimi

Haluk Bürümcekçi, Merkez Bankası’nın faiz artırım sürecini başarıyla tamamlamak üzere olduğunu belirtiyor fakat bir hamleyle işlerin zora girme ihtimalinin olduğunu da söylüyor. Faiz indiriminde Merkez Bankası’nın ABD’de FED’in yaptığını uygulaması gerekiyor. Yani piyasa, Merkez Bankası’nı faiz indirimine zorladığında indirim gelirse sorun yok. Bürümcekçi’ye göre erken indirim ciddi risk doğurabilir.

Türkiye’nin yüzünü yine Avrupa güldürecek

Güzem Yılmaz Ertem, rezerv biriktirme sürecinde olan Türkiye’nin en önemli kozunun ihracat olduğunu söylerken, 2024’te gözümüzün başta Almanya olmak üzere resesyondan kurtulmaya çalışan AB’de olacağını belirtiyor.

İKİBİNYİRMİDÖRT

“Enflasyonla mücadele tek başına yeterli değil”

Elif Ergu, ekonomide beklentiler, riskler ve fırsatlar alt başlıklı söyleşi serisinde bu kez TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Orhan Turan’la görüştü. Turan, 2024’te çıkış reçetesi için enflasyonla mücadelenin yanı sıra eğitim ve yargı başta olmak üzere yapısal reformları işaret ediyor. Bu söyleşiyi OksijenTV’de de izleyebilirsiniz.

Dünyadaki durumu da Financial Times muhabirlerinin analizinden okuyacağız. 2024’te iş dünyasında dikkat edeceğimiz kişi ve riskleri inceleyen yazıyı pas geçmeyin.

Ayrıca 2024 için önümüzde duran 18 soruya Financial Times gazetesinden gelen cevaplar var. Bu konular hepimizi ilgilendiriyor. Ve geçen yıl gazete sadece 3 soruda yanılmış. Yani bu yazıda okuyacaklarınız yüksek ihtimalle gerçekleşecek.

Dünya demişken... New York Times yazarı Thomas L. Friedman, “Dünyamıza neler oluyor?” sorusunu soruyor ve analizini yapıyor. Yazıdan bir pasaj: "İnsanlar ve liderler her zaman belli sebeplerle harekete geçer. Gözlemci olarak bizler “İyi de başka seçenekleri yoktu” diyen korkak ve yalancı kalabalığa asla kanmamalıyız."

Kırmızı et piyasasını kim yönetiyor?

İrfan Donat, yoğun ithalata rağmen dizginlenemeyen kırmızı et fiyatlarını inceliyor. Sektör temsilcileri piyasayı yöneten büyük şirketlerden şikayetçiler. “Manipülasyon yapan birkaç kişi var. Biz üretiyoruz, onlar kazanıyor” diyorlar.

Haftanın verisi: %11

Elif Ergu'nun hazırladığı Akıllı Hayat sayfasında, İnsani Gelişme Vakfı'nın El Eleyiz projesinin detaylarını anlattığı haberden kritik bir bilgiyi öğreniyoruz. Buna göre iş arayan genç kadınların sadece yüzde 11'i CV yazmayı, yüzde 10'u ise başarılı bir iş mülakatı yapmayı biliyor.

Bilim

Harvard rektörünü yakan ‘pozitif ayrımcılık’ mı?

Harvard Üniversitesi Rektörü Claudine Gay son dönemde tartışmaların odağındaydı. Bu hafta antisemitizm ve intihal suçlamaları sonrası istifasını verdi. New York Times’tan Bret Stephens, üniversitenin en kısa süre görevde kalan eski rektörünün akademik kariyerini inceleyip, bu kadar zayıf bir bilimsel sicile sahipken Amerikan akademisinin zirvesine nasıl çıkabildiğini sorguluyor.

Antroposen Çağı’na gidiyoruz

Bilim insanları bu yıl, 11 bin 700 yıldır içinde olduğumuz Halosen Çağı’nın bitişi ve Antroposen çağının başlangıcını tanımlayacaklar. Bu karar, gezegene insan eliyle verdiğimiz hasarın resmiyet kazanması demek. Umut Alphan bu kararın nasıl alındığını, nelerin incelendiğini ve tabii yer küreye verdiğimiz zararı anlatıyor.

Çin nüfusu: Nereden, nereye

Çin’de devlet politikası olarak daha çok çocuk yapılması tavsiye edilse de insanlar bu konuda gönülsüz. Analizlere göre 1.4 milyar olan Çin nüfusu, 70 yıla kadar 500 milyon kişiye düşecek.

Günün sorusu: Neden hediye alıyoruz?

Cevabı yazarımız Çağrı Mert Bakırcı veriyor. Hediye alıp verme davranışı bize özgü değil, kökeni hayvanlar aleminin derinliklerine kadar gidiyormuş. Ayrıca birine hediye vermek “Bak seni ne kadar da fedakâr bir şekilde düşünüyorum!” demekten ibaret de değilmiş.

Sağlık

Vücudumuzun en zayıf halkası: Dişler

Sabah sabah bunu okumak iyi gelir mi bilmem ama sağlığımız için hayati önemi var, bilmeniz gerektiğini düşündüm: Ağzımızda virüs, mantar ve 700 bakteri türü bulunuyormuş. Alzheimer’dan kansere kadar çok sayıda hastalığı ağız mikrobiyomumuzu sağlıklı bir dengede tutarak savuşturmamız mümkün. New Scientist’in detaylı araştırmasını gazetemizde okuyabilirsiniz.

Dr. Mark Hyman, Ozempic’ten neden korkuyor?

"Tüm dünyanın bu kadar ilgi gösterdiği ilacın nesinden korkuyoruz" diyebilirsiniz. Dr. Hyman bir çılgınlığa dönüşen zayıflama ilaçlarının uzun vadeli etkilerinin test edilmediğinin altını çiziyor. Hocamızın verdiği korkutucu detaylara geçelim: Ozempic mide felci riskini yüzde 367, pankreatit riskini yüzde 900, bağırsak tıkanması riskini yüzde 422 artırıyor. Dr. Hyman’ın iğne yerine başka önerileri var. Haberimizde okuyabilirsiniz.

Oksijen’den küçük yaşam rehberleri

Bu hafta uyguladığınızda hayatınızda önemli değişiklikler getirecek iki küçük rehberimiz var. “Sporu alışkanlık haline getirmenin 7 yolu” ve “Bu yıl ilişkilerde hayat kurtaracak 9 ipucu” sizi bekler.

Bu listeye Ali Boratav’ın davetini de ekleyebiliriz. Yoğun gündemde bizi bir hayal kurmaya çağırıyor, isteyenlere rehberlik de yapıyor. Karşınızda, 2024’ün ilk hayali Karacaören.

İkinci Atatürk, ilkinden de iyi: Film sinemalarda

İlk filmi 1.7 milyon izlenen Atatürk filminin ikincisi sinemalarda. Atatürk’ün askeri dehasının ortaya çıktığı Çanakkale Savaşı’yla başlayan yapımda ulu önderimizin Enver Paşa’yla sürtüşmeleri, annesi ve kardeşiyle hayatı ön planda. Bu filmde bir yenilik de var: Atatürk’ün gönül ilişkisi yaşadığı Madam Corinne’yle arasındakiler ilk kez bu kadar detaylı sunuluyor. Sinema eleştirmenimiz Burak Göral, filmi değerlendiriyor.

Elif Şafak’tan Oksijen’e özel: "Tüm hayatımı edebiyata ve roman sanatına adadım"

1 milyondan fazla satan Kayıp Ağaçlar Adası romanı için uzun zaman sonra ilk kez Türkiye’ye özel bir söyleşi veren Elif Şafak, Sibel Oral’a konuştu. Yakında çıkacak Gökyüzünde Nehirler Var kitabını da anlatan Şafak, “Eğer kitaplar olmasaydı hüzün içinde boğulurdum” diyor.

“Göbek atmayı Sertab ve Hadise ile öğrendim”

İnci Güran ya da bildiğimiz adıyla INJI, Bellydancing şarkısıyla TikTok ve Spotify’da ortalığı kasıp kavuruyor. Yarın ve pazar günü Zorlu PSM’de iki konser verecek olan şarkıcıyla Alper Bahçekapılı konuştu. INJI, herkesi göbek atmaya çağırıyor.

Ne izleyelim? Cevabı O2'de

Bu hafta sonu miskinlik yapmak için şartlar müsait. Başlıktaki soruya O2’den gelecek cevaba bakalım. Disney+’ta Kraliçe Rafaella Carra’nın hayatını 3 bölümlük Raffa belgeselinde izleyeceğiz. Aynı platformda yayınlanan Robert De Niro ve Luis Brandoni’nin başrolde olduğu 5 bölümlük Nothing dizisi de ünlü bir yemek yazarını konu alıyor. Film arayanlara Netflix’te bugün gösterime giren Good Grief’i de tavsiye ediyoruz. Platformlarda bu hafta yayına giren yeni yapımları da geniş bir seçkiyle dikkatinize sunuyoruz.

Gelecek hafta sonları yapacağınız izleme planları için de şimdiden yerimizi alalım: Elçin Yahşi, 2024’ün beklenen dizilerini yazıyor.

Yayınevleri 2024’e hazırlanıyor: Listede hangi kitaplar var?

Esin Hamamcı, yayınevleriyle görüştü ve 2024 yayın takvimlerinde hangi yazar ve eserlerin olduğunu bizim için araştırdı. Kitap kurtları için sevindirici haberler var. Dev isimler, Zülfü Livaneli, Selim İleri, Amin Maalouf, Elena Ferrante, Olga Tokarczuk, Haruki Murakami yeni kitaplarıyla karşımıza çıkacak.

Bedri Rahmi eserleri üç ayrı sergide

Cem Erciyes, Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun ailesi tarafından titizlikle saklanan çok sayıda eserinin yer aldığı ve Dirimart tarafından üç farklı mekânda birden açtığı Sonsuz Yankı sergisini yazıyor. Halk kültürünü evrensel bir resme dönüştüren Eyüboğlu’nu bu yazıyla daha yakından tanıyabilir, sergi için ön hazırlık yapabilirsiniz.

Buyrun, şöyle şöminenin yanına geçelim

Bu hafta sonu yine de dışarı çıkmak istediniz ve nereye gideceğinize karar vermediniz diyelim. Senem Bal Ay, güzel rehberiyle karşınızda. Sapanca’dan Suadiye’ye, Yeniköy’den Beyoğlu’na 13 şömineli mekânı inceledi. Detaylar haberimizde.

Okuduğunuz için teşekkür ederiz!
Eğer beğendiyseniz bültenimizi lütfen paylaşınız.

Bu bülten size Gazete Oksijen bülten üyeliğiniz ve buradaki "eposta gönder" izniniz kapsamında iletilmiştir. Geri bildirimleriniz bizim için değerli. Bültenlerle ilgili geri bildirimlerinizi bulten@gazeteoksijen.com adresinden bizimle paylaşabilirsiniz.

Gazete Oksijen. Türkiye’nin Tek Haftalık Gazetesi.